با توجه به اینکه تا کنون تحقیقی کامل درباره چگونگی تأثیر غیر یکنواختی مصالح بر ابعاد حفرة آبشستگی ایجادشده توسط جتهای آزاد ریزشی انجام نشده است، در مقالة حاضر اثر این متغیر بررسی شده است. برای این هدف آزمایشهایی در آزمایشگاه هیدرولیک دانشگاه تربیت مدرس انجام شد. نتایج نشان داد که با استفاده از d90 به جای d50 به عنوان قطر مشخصة مصالح در عدد فرود مصالح، همبستگی مناسبتری بین عدد فرود مصالح و ابعاد حفرة آبشستگی به دست میآید. با توجه به دادههای آزمایشگاهی سایر محققان و دادههای به دست آمده از تحقیق حاضر، ارزیابی روابط موجود برای ابعاد حفرة آبشستگی انجام و روابط جدیدی برای تخمین ابعاد حفرة آبشستگی ارایه شده است. با استفاده از Frd90 و حذف متغیرهای نسبت قطر مشخصة مصالح به ارتفاع ریزش و نیز ضریب غیر یکنواختی مصالح، تغییر چندانی در میزان دقت روابط ارایهشده، ایجاد نشد. بنابراین در محدودة دادههای مورد استفاده در این تحقیق، عامل d90 اثر غیر یکنواختی مصالح را در نظر میگیرد. علاوه بر این متغیر، نسبت قطر مشخصة مصالح به ارتفاع ریزش نیز درجة اهمیت کمتری نسبت به سایر متغیرهای در نظر گرفته شده در این تحقیق دارد. نتایج همچنین نشان داد که روابط ارایه شده نتایج مناسبی برای دادههای نمونة اصلی دارد و از دقت بیشتری در مقایسه با روابط قبلی بهرهمند است.